Większość szachistów turniejowych zna tradycyjną metodę punktacji turnieju szachowego. Jednakże na przestrzeni lat próbowano wielu alternatywnych systemów, od małych i prostych zmian po całkowite przebudowy obecnego systemu punktacji. Oto kilka bardziej znanych systemów punktacji używanych w historii szachów .
Ilustracja: Świerk / Maritsa Patrinos
Spis treści
Tradycyjna punktacja
W większości turniejów szachowych odbywających się od połowy XIX wieku stosowano bardzo prosty system punktacji. Gracze, którzy wygrali partię, otrzymywali punkt, a ci, którzy remisowali, otrzymywali pół punktu. Przegrana partii, jak można się spodziewać, była warta zero punktów.
Było i nadal jest wiele dobrych powodów, dla których ten system stał się standardem w grze turniejowej. Po pierwsze, istnieje pewna logika w „sumie zerowej” w punktacji. Każda gra jest warta dokładnie jeden punkt i (pomijając niezwykłe okoliczności, takie jak podwójne walkowery) gracze znajdą również sposób na podzielenie tego punktu między sobą. Kibice mogą to bardzo łatwo śledzić, a chociaż wynik nie zawsze może powiedzieć na pierwszy rzut oka, ile gier gracz wygrał lub przegrał, może przynajmniej powiedzieć, czy gracz ma więcej wygranych lub przegranych. Na przykład gracz z wynikiem 4/7 może również mieć swój wynik wyrażony jako 4-3 lub +1, co mówi nam, że wygrał o jedną grę więcej, niż przegrał w trakcie turnieju.
Innym argumentem za tym systemem punktacji w nowoczesnych szachach jest to, że system ocen opiera się na idei, że remis jest o połowę mniej wartościowy niż wygrana. Jeśli systemy punktacji zostaną zmienione, aby zachęcać do wygranych niż do remisów, gracze mogą grać w sposób, który jest skuteczny w turniejach, ale który szkodzi im w rankingach, czyniąc te rankingi mniej dokładnymi.
3-1-0 Punktacja
Ostatnio niektóre turnieje przeszły na format punktacji 3-1-0. Ten format nazywany jest również Football Scoring, dzięki temu, że został szeroko przyjęty w ligach piłkarskich na całym świecie.
W tym systemie gracze otrzymują dodatkową zachętę do wygrywania gier. Każde zwycięstwo jest warte trzy punkty, podczas gdy remis jest wart tylko jeden, a porażki są warte zero. Główną różnicą w tym systemie punktacji jest to, że gracze, którzy zdobywają zwycięstwo i porażkę, są klasyfikowani wyżej niż ci, którzy zdobyli dwa remisy (trzy punkty kontra dwa), więc zachęca się do walki.
Wielu organizatorów używa takiego systemu punktacji jako sposobu na zniechęcenie do remisów w grach turniejowych, prawdopodobnie z pewnym stopniem sukcesu. Ponieważ gracz musi wygrać tylko więcej niż jedną trzecią swoich decydujących gier, aby osiągnąć wynik lepszy niż remis w każdej grze, wiele ryzykownych ruchów jest w rzeczywistości prawidłowych do wykonania, nawet jeśli wynik jest niejasny.
Jedną z interesujących konsekwencji tego systemu punktacji jest to, że gracz, który w tradycyjnym systemie punktacji byłby za kimś, może skończyć nad nim w systemie 3-1-0. Podczas gdy oba systemy są zasadniczo arbitralne, wyniki te nadal wydają się wielu graczom „niepoprawne”, ponieważ tradycyjny system punktacji głęboko zakorzenił się w kulturze szachów. Bardziej przekonującym zmartwieniem jest potencjalna zmowa, gdy taki system jest stosowany w podwójnych rozgrywkach każdy z każdym, ponieważ zaprzyjaźnieni gracze mogliby lepiej sobie poradzić, „wymieniając się wygranymi”, zamiast po prostu remisując dwie gry przeciwko sobie.
Inne systemy punktacji
Od czasu do czasu organizatorzy próbowali bardziej radykalnych podejść do zmiany systemu punktacji, aby ożywić swoje wydarzenia. Jednym z godnych uwagi wysiłków w ostatnich latach był Ballard Antidraw Point System, lepiej znany jako BAPS. System punktacji był pomysłem Clinta Ballarda, organizatora szachów w Waszyngtonie, który szukał sposobu, aby zapewnić, że gracze nie będą chcieli remisować swoich gier. Jego odpowiedzią był BAPS, który punktował gry w następujący sposób:
- Czarne wygrywają: 3 punkty
- Białe wygrywają: 2 punkty
- Remisy: 1 punkt dla Czarnych, 0 punktów dla Białych
- Straty: 0 punktów
Biorąc pod uwagę niewielką niekorzyść Czarnego, drugi gracz otrzymuje konsekwentnie więcej punktów za ten sam wynik co Biały. Jednak Biały ma drugą niekorzyść: nie otrzymuje żadnych punktów za remis. To sprawia, że remis nie jest lepszy od przegranej Białego. System punktacji był najbardziej widoczny w turnieju „Slugfest” zorganizowanym przez Ballarda w 2005 r., ale poza tym nie był szeroko stosowany.