Chociaż w historii szachów było wielu wielkich graczy, tylko nieliczni dostąpili zaszczytu posiadania tytułu Mistrza Świata w Szachach.
Koncepcja mistrza świata w szachach zaczęła pojawiać się w pierwszej połowie XIX wieku, a określenie „mistrz świata” pojawiło się po raz pierwszy w 1845 roku. Od tego czasu było wielu mistrzów szachowych, którzy oficjalnie i nieoficjalnie przyznawali sobie ten tytuł, ale na potrzeby tego artykułu zajmiemy się tylko tymi oficjalnie uznanymi za mistrzów świata w szachach.
Warto jednak zauważyć, że przed rokiem 1886, kiedy odbyły się pierwsze Mistrzostwa Świata w Szachach, było kilku nieoficjalnych mistrzów, np. Paul Morphy.
Spis treści
Mistrzostwa Świata w Szachach
Mistrzostwa Świata w Szachach (w skrócie WCC) rozgrywane są w celu wyłonienia Mistrza Świata w szachach. Do 1948 roku zawody o mistrzostwo świata były prywatnymi meczami między zawodnikami, w których mistrz ustalał warunki, wymagające od każdego pretendenta podniesienia wysokiej stawki i pokonania mistrza, aby zdobyć tytuł.
Od 1948 do 1993 roku mistrzostwa były administrowane przez Światową Federację Szachową (FIDE), ale w 1993 roku panujący mistrz Garry Kasparow odłączył się od FIDE, co doprowadziło do powstania rywalizujących mistrzostw PCA. Tytuły zostały zunifikowane podczas Mistrzostw Świata w Szachach 2006.
Obecny mistrz świata Magnus Carlsen wygrał Mistrzostwa Świata w Szachach 2013, pokonując Viswanathana Ananda, a następnie obronił tytuł w starciu z Anandem na Mistrzostwach Świata w Szachach 2014 oraz w starciu z Siergiejem Karjakinem w 2016. Carlsen zamierza bronić tytułu ponownie na Mistrzostwach Świata w Szachach w listopadzie 2018.
Inne oddzielne wydarzenia i tytuły to: Mistrzostwa Świata Kobiet w Szachach, Mistrzostwa Świata Juniorów (dla zawodników poniżej 20. roku życia), Mistrzostwa Świata Seniorów (dla mężczyzn powyżej 60. roku życia i kobiet powyżej 50. roku życia) oraz Mistrzostwa Świata w Szachach Komputerowych, które są jedynymi wydarzeniami, w których mogą brać udział komputery.
Mistrzowie świata w szachach klasycznych
Klasyczna linia mistrzów świata w szachach rozpoczęła się od zwycięstwa Wilhelma Steinitza nad Johannesem Zukertortem w meczu w 1886 roku. Od tego czasu mistrzostwa świata rozgrywano zazwyczaj w meczu pomiędzy aktualnym mistrzem a pretendentem, choć turnieje były okazjonalnie organizowane z różnych powodów.
- Wilhelm Steinitz (1886-1894)
- Emanuel Lasker (1894-1921)
- Jose Raul Capablanca (1921-1927)
- Aleksandr Alechin (1927-1935, 1937-1946)
- Max Euwe (1935-1937)
- Michaił Botwinnik (1948-1957, 1958-1960, 1961-1963)
- Wasilij Smysłow (1957-1958)
- Michaił Tal (1960-1961)
- Tigran Petrosjan (1963-1969)
- Borys Spasski (1969-1972)
- Robert James „Bobby” Fischer (1972-1975)
- Anatolij Karpow (1975-1985)
- Garri Kasparow (1985-2000)
- Władimir Kramnik (2000-2007)
- Viswanathan Anand (2007-2013)
- Magnus Carlsen (2013-obecnie)
Mistrzowie świata w szachach FIDE
Kiedy Garry Kasparov rozstał się ze Światową Federacją Szachową (FIDE) i zorganizował mecz o mistrzostwo świata z Nigelem Shortem w 1993 r., FIDE oświadczyło, że nadal kontroluje tytuł mistrza świata i organizuje własne mistrzostwa. Choć tytuł FIDE nie miał prestiżu klasycznego mistrzostwa świata, ci gracze nadal są godni uwagi ze względu na ich historyczny wpływ na grę.
- Anatolij Karpow (1993-1999)
- Aleksander Khalifman (1999-2000)
- Viswanathan Anand (2000-2002)
- Rusłan Ponomariow (2002-2004)
- Rustam Kasimdzhanov (2004-2005)
- Weselin Topałow (2005-2006)
W 2006 roku oba tytuły zjednoczyły się, gdy mistrz świata w tenisie klasycznym Władimir Kramnik pokonał mistrza FIDE Weselina Topałowa w meczu rewanżowym.
