Hoewel er in de geschiedenis van het schaken veel grote spelers zijn geweest, zijn er maar weinigen die de eer hebben gehad om de titel Wereldkampioen Schaken te dragen.
Het concept van een wereldkampioen schaken ontstond in de eerste helft van de 19e eeuw en de term ‘wereldkampioen’ verscheen voor het eerst in 1845. Sindsdien zijn er een aantal schaakgrootmeesters geweest die deze titel officieel en onofficieel opeisten. In dit artikel richten we ons echter alleen op degenen die officieel erkend zijn als wereldkampioen schaken.
Het is echter ook de moeite waard om op te merken dat er vóór 1886, toen het Wereldkampioenschap schaken voor het eerst plaatsvond, al verschillende onofficiële kampioenen waren, zoals Paul Morphy.
Inhoudsopgave
Wereldkampioenschap schaken
Het Wereldkampioenschap Schaken (soms afgekort tot WCC) wordt gespeeld om de wereldkampioen schaken te bepalen. Tot 1948 waren wereldkampioenschappen wedstrijden die in besloten kring tussen spelers werden georganiseerd, waarbij de kampioen de voorwaarden bepaalde. Elke uitdager moest een flinke inzet leveren en de kampioen verslaan om de titel te claimen.
Van 1948 tot 1993 werd het kampioenschap beheerd door de World Chess Federation (FIDE), maar in 1993 brak de regerend kampioen Garry Kasparov met FIDE, wat leidde tot de oprichting van het rivaliserende PCA-kampioenschap. De titels werden verenigd op het World Chess Championship 2006.
De huidige wereldkampioen Magnus Carlsen won het wereldkampioenschap schaken in 2013 tegen Viswanathan Anand en verdedigde zijn titel met succes tegen Anand tijdens het wereldkampioenschap schaken in 2014 en tegen Sergey Karjakin in 2016. Carlsen zal zijn titel opnieuw verdedigen tijdens het wereldkampioenschap schaken in november 2018.
Andere afzonderlijke evenementen en titels zijn het Wereldkampioenschap schaken voor vrouwen, het Wereldkampioenschap schaken voor junioren (voor spelers jonger dan 20 jaar), het Wereldkampioenschap schaken voor senioren (voor mannen ouder dan 60 jaar en vrouwen ouder dan 50) en het Wereldkampioenschap computerschaken, het enige evenement waaraan computers mogen deelnemen.
Klassieke wereldkampioenen schaken
De klassieke lijn van wereldkampioenen schaken begon met Wilhelm Steinitz’s nederlaag van Johannes Zukertort in hun match in 1886. Sindsdien wordt het wereldkampioenschap doorgaans betwist in een match tussen de huidige kampioen en een uitdager, hoewel toernooien soms om verschillende redenen zijn gebruikt.
- Wilhelm Steinitz (1886-1894)
- Emanuel Lasker (1894-1921)
- Jose Raúl Capablanca (1921-1927)
- Aleksandr Aljechin (1927-1935, 1937-1946)
- Max Euwe (1935-1937)
- Michail Botvinnik (1948-1957, 1958-1960, 1961-1963)
- Vasili Smyslov (1957-1958)
- Michail Tal (1960-1961)
- Tigran Petrosjan (1963-1969)
- Boris Spasski (1969-1972)
- Robert James “Bobby” Fischer (1972-1975)
- Anatoli Karpov (1975-1985)
- Gary Kasparov (1985-2000)
- Vladimír Kramnik (2000-2007)
- Viswanathan Anand (2007-2013)
- Magnus Carlsen (2013-heden)
FIDE Wereldkampioenen Schaken
Toen Garry Kasparov de breuk met de World Chess Federation (FIDE) aanging en zijn World Championship match van 1993 met Nigel Short organiseerde, verklaarde FIDE dat ze nog steeds de World Championship-titel controleerden en hun eigen kampioenschappen organiseerden. Hoewel de FIDE-titel niet de prestige van het klassieke World Championship met zich meebracht, zijn deze spelers nog steeds het vermelden waard vanwege hun historische impact op het spel.
- Anatoli Karpov (1993-1999)
- Alexander Khalifman (1999-2000)
- Viswanathan Anand (2000-2002)
- Roeslan Ponomariov (2002-2004)
- Roestam Kasimdzjanov (2004-2005)
- Veselin Topalov (2005-2006)
In 2006 werden de twee titels samengevoegd toen de klassieke wereldkampioen Vladimir Kramnik FIDE-kampioen Veselin Topalov versloeg in een herenigingswedstrijd.
