Antieke en vintage oorbellen stijlen

Knoop oorbellen

Dit type ronde oorbel kan gewelfd of enigszins afgeplat zijn, maar zal geen bungelend element hebben. De stijl werd populair in de jaren 1930 en is nooit echt uit de mode geraakt, hoewel de materialen van decennium tot decennium verschillen. De naam verwijst naar de gelijkenis met een echte kledingknoop . 

Knoopoorbellen kunnen uit veel materialen bestaan, waaronder cabochon-edelstenen, bakeliet en andere kunststoffen, of zelfs echte mabe’- of blisterparels. Sommige zijn gezet in metalen achterkanten, terwijl bij andere de oorbelbevestiging aan de achterkant van het knoopmateriaal is bevestigd. Eerdere exemplaren worden vastgemaakt met schroefsluitingen, terwijl exemplaren die in de jaren 50 en 60 zijn gemaakt, meestal een clipsluiting hebben. Moderne versies die sinds het midden van de jaren 60 zijn gemaakt, zijn ook te vinden in gepiercete versies, hoewel clips zoals de hier getoonde Chanel- exemplaren nog steeds worden verkocht.

Kroonluchter oorbellen

Een kroonluchteroorbel lijkt op de chique vorm van decoratieve verlichting die dezelfde naam draagt. Deze stijl van oorbel is meestal wat langer en kan behoorlijk uitgebreid zijn met meerdere lagen hangers of lagen. Sommige stijlen die kroonluchters worden genoemd, hebben meer een waterval-uitstraling, terwijl andere meerdere armen hebben met een aantal elementen die eraan bungelen. 

Ze zijn te vinden in antieke sieraden van karaatsgoud en echte edelstenen, maar ook in glas en vergulde basismetalen in kostuumjuwelen (zoals het paar met het merk Hattie Carnegie dat hier is afgebeeld, gemaakt van kristallen kralen, strass-steentjes en verguld basismetaal).

Andere specifieke stijlen, zoals de hieronder beschreven girandole, worden soms generiek kroonluchteroorbellen genoemd in plaats van hun formele naam. 

Oorbellen met druppelvorm

Het gebruik van de term “drop” in verwijzing naar een oorbelstijl is een soort verzamelterm, aangezien er veel, veel variaties van bungeloorbellen zijn die in deze categorie vallen. In tegenstelling tot de “top and drop” die hieronder worden beschreven, hebben deze echter meestal een bungelend element dat is bevestigd aan een oorbelhaak, schroefsluiting, clipbevinding of eenvoudige studpost zonder een uitgebreide bijpassende top.

Antieke oorbellen zijn te vinden gemaakt van alles van natuurlijke elementen zoals edelmetalen, jet , echte edelstenen of geweven haar . Vintage versies van de modevariant kunnen glas, verschillende soorten plastic en sommige natuurlijke stoffen zoals hout bevatten. 

Oorbellen met een hangende vorm worden veelvuldig nagemaakt op basis van antieke voorbeelden. Houd bij het dateren dus rekening met de materialen, de constructietechnieken en tekenen van ouderdom.

Girandole-oorbellen

De girandole (uitgesproken als “jeer-an-dole”) stijl van oorbellen wordt gekenmerkt door drie stenen van elke vorm die aan de onderkant hangen, waarbij het middenstuk meestal iets lager is dan de andere twee. De rest van de oorbel kan sterk variëren, maar bevat traditioneel een grotere ronde steen aan de bovenkant en een strik, knoop of een ander decoratief element kan het bungelende trio stenen aan het bovenste gedeelte bevestigen.

De stijl werd rond 1700 in Frankrijk ontwikkeld (en is vernoemd naar de kristallen kandelaars van die tijd) en is typerend voor 18e-eeuwse sieraden. De stijl onderging een renaissance tijdens de heropleving van de Rococo- stijl in alles van meubels tot kleding in de jaren 1870. Dit type oorbel is nog steeds populair, hoewel er soms naar wordt verwezen als de meer algemene term “kroonluchter” zoals hierboven beschreven.

Pendeloque-oorbellen

In de 18e eeuw ontstonden twee zeer populaire oorbelstijlen. De ene was de girandole, zoals hierboven afgebeeld, en de andere is de even elegante pendeloque.  

Deze werden ontworpen met een marquise (bekend als een navette wanneer er naar strass-steentjes wordt verwezen) of een ronde bovenkant waarin een strik van aanvullend metaalwerk een bijpassende druppel verbindt. Het hier getoonde exemplaar dat dateert uit de 18e eeuw is gemaakt van hoog karaats goud en ruw geslepen diamanten die werden gefoiled om ze meer glans te geven bij kaarslicht. 

“Deze oorbellen konden behoorlijk langwerpig zijn in tegenstelling tot de hoge kapsels die destijds populair waren. Deze stijl was de evolutionaire voorloper van de oorbel met twee stenen, waarbij een kleinere steen aan een grotere hangt, die door de geschiedenis heen populair is gebleven,” aldus Antique Jewelry University. 

De meeste antieke oorbellen die in deze stijl worden gemaakt, zijn fijne sieraden van edelmetalen en echte edelstenen. Sinds ongeveer 1900 worden er echter ook veel varianten gemaakt van oorbellen met paste stones (in feite de Europese naam voor strass-steentjes) die in onedele metalen zijn gezet, met of zonder plating. 

De term pendeloque wordt tegenwoordig vaak gebruikt om te verwijzen naar een peervormige hanger en wordt soms verkeerd gebruikt door marketeers. 

Top- en druppeloorbellen

Dit is een stijl oorbel met twee ronde of ovale secties en de tweede (soms afneembaar) hangt direct aan de eerste. Wanneer de onderste druppel afneembaar is, worden ze door juweliers vaak aangeduid als dag-naar-nacht oorbellen. Let op dat veel oorbellen worden aangeduid als “dag-naar-nacht”, maar als de onderste druppel niet expres losgemaakt moest worden, is dit een foutieve beschrijving. 

De twee delen, die van elk materiaal gemaakt kunnen zijn, zijn meestal hetzelfde, hoewel het tweede deel groter of langer kan zijn.

De stijl dateert uit de late 18e eeuw, maar werd zo populair tijdens het Georgische tijdperk dat de term “top and drop” in het begin van de 19e eeuw synoniem was met “oorbel”. Hoewel de stijl eeuwen geleden ontstond, is het sindsdien populair gebleven.

Oorspronkelijk hingen oorbellen aan haakjes of draden. Het bovenste gedeelte van een top and drop-oorbel hing net onder de oorlel. Met de komst van post-piercing oorbellen rust de ‘bovenkant’ van een top and drop-oorbel echter vaak in de oorlel zelf.

Oorbellen met studs

Oorstekers werden populair in de late 1800s, richting 1900, toen de mode van die tijd een verandering dicteerde. Sommige van dezelfde elementen, met name fijne edelstenen zoals diamanten, waren nog steeds in trek om oren te versieren, maar er waren eenvoudigere stijlen nodig om te werken met hoge kragen op jurken en blouses.

De gewoonte om oren te piercen raakte echter rond dezelfde tijd uit de mode. Schroefsluitingen waren populairder van begin 1900 tot begin 1950, en daarna werden clipoorbellen (voor het eerst gebruikt in begin 1930) populairder in het midden van de eeuw. De meeste oorbellen die je tegenwoordig vindt, dateren uit het midden van de jaren 60 tot moderne stijlen (en het is moeilijk om sommige ervan te dateren, omdat de basisstijl met ballen bijvoorbeeld voortdurend is gemaakt).

Veel oudere edelstenen zijn uit antieke sieraden verwijderd om prachtige moderne oorbellen in deze stijl te maken. Sommige oorbellen hebben schroefdraadpennen zoals hier afgebeeld, zodat de clutchback op zijn plaats wordt geschroefd voor de veiligheid. Deze praktijk ontstond in het Victoriaanse tijdperk, maar de schroefdraadpen werd in de decennia erna gebruikt op fijne sieraden (en wordt nog steeds gebruikt), dus dat zou niet de enige indicator van leeftijd moeten zijn bij het evalueren van deze oorbelstijl.  

Onze speciale dank gaat uit naar schrijver Troy Segal voor haar hulp bij dit artikel over oorbellenstijlen.